Een wintersportvakantie is een van de populairste vakanties. Jaarlijks zoeken miljoenen mensen de besneeuwde bergen op om vervolgens met hun ski’s of snowboard over de gladde pistes naar beneden te glijden. Maar bestaat duurzame wintersport eigenlijk wel? Ik ging op onderzoek uit.
Duurzame wintersport bestaat dat wel?
Tijdens mijn zoektocht naar informatie over groene wintersport stuitte ik snel op een aantal terugkerende feiten. De reis naar een skigebied toe is vervuilend, skiliften en sneeuwkanonnen verbruiken veel energie en het massatoerisme laat veel voetsporen achter.
Voor mij allemaal vrij vanzelfsprekende punten die ik kort even zal benoemen, daarnaast gingen mijn vragen dan ook dieper dan dat. Ik wil weten wat een skigebied doet met de natuur onder de sneeuw, wat zijn de gevolgen voor de wilde dieren met de komst van steeds meer skipistes. Is duurzame wintersport mogelijk? Ik zocht het uit.
Is een duurzame wintersport vakantie mogelijk?
Om maar meteen met de deur in huis te vallen, wintersport vakanties zijn absoluut niet duurzaam en zullen ook niet snel duurzaam worden. Waarom een wintersport vakantie niet duurzaam is, ga ik je vandaag vertellen. Gelukkig zijn er wel een aantal dingen waar we rekening mee kunnen houden om jouw wintersport vakantie duurzamer te maken.
Het vervoer naar een skigebied toe
Ik wil toch nog even het vervoer naar een skigebied benoemen. De reis naar je vakantie bestemming, ongeacht of het een wintersport vakantie of een andere vakantie is, is vaak het meest vervuilende onderdeel van de reis. Veel mensen reizen met het vliegtuig naar een skigebied. Lekker snel maar ook erg vervuilend. Je kun beter kiezen voor de nachttrein, de Flixbus of de auto. Een extra voordeel van deze manieren van reizen is dat je veel gemakkelijker je eigen wintersport spullen mee kunt nemen.
Ski pistes
Die mooie gladde pistes waar jij met je snowboard overheen raast zijn daar speciaal voor gemaakt. Bossen worden gekapt en gesteentes worden geruimd om ervoor te zorgen dat er mooie gladde en uitdagende ski pistes zijn.
Sneeuwkanonnen
Er zijn tegenwoordig bijna geen skigebieden met alleen nog maar natuurlijke sneeuw te vinden. In de Zuidelijke alpen heb je zelfs skigebieden waar tussen de 70 en 100% gebruik gemaakt word van kunstmatige sneeuw. Naast dat een sneeuwkanon veel energie verbruikt halen ze ook nog eens veel water uit nabijgelegen rivieren en andere waterbronnen. Je kunt dus eigenlijk wel zeggen dat ons drinkwater wordt gebruikt om op te skiën.
Een ander groot probleem bij het gebruik van sneeuwkanonnen is dat de samenstelling van de sneeuw verandert waardoor de bodem onder de sneeuw wordt aangetast. Geprepareerde sneeuw heeft een hogere sneeuwdichtheid en is daardoor minder dik. Dit pak sneeuw isoleert dan ook minder goed dan een natuurlijk pak sneeuw. Hierdoor bestaat de kans dat de bodem bevriest en de ontwikkeling van planten wordt tegengehouden. Bij een sneeuwlaag van 70 centimeter kan het verschil wel 15 graden zijn. Door het afsterven van veel planten wordt de biodiversiteit kleiner waardoor er ook weer vlinders en andere insecten verdwijnen.
Door het gebruik van sneeuwkanonnen wordt er in de winter dus veel water uit de bergen gehaald die vervolgens in de lente weer ergens naar toe moet. Gemiddeld duurt het voor een skigebied met kunstmatige sneeuw twee weken langer voordat alle sneeuw weg is. Dit water stroomt dan in overvloed van de berg af. Als je aan het begin van de zomer een wandeling door skigebieden maakt, kun je ook zien dat gebieden vaak nog wat drassig zijn.
Skiliften
Om aan de top van die mooie skipiste te komen wil je natuurlijk met een skilift naar boven. Ze zijn er in verschillende soorten en maten die allemaal stuk voor stuk veel energie vreten. Een standaard stoeltjeslift gebruikt ongeveer 41.000 kWh per ski seizoen. Voor een skigebied met 10 liften houdt dat in dat dit € 5000 aan stroom per dag kost.
Daarnaast moeten de skiliften onderhouden worden, vaak worden ze ingesmeerd met olie. Omdat biologische afbreekbare olie te duur is doen ze dit vaak met de ‘normale’ olie, die vervolgens ook weer in de natuur terecht komt.
Het is veel duurzamer om zelf met je skispullen de berg op te klimmen, op deze manier ben je duurzaam bezig en zie je nog eens veel meer van de omgeving ook. Deze manier van skiën wordt ook wel toerskiën genoemd.
Wilde dieren in skigebieden
Door het kappen van bossen voor skigebieden verliezen steeds meer wilde dieren hun leefomgeving. Door het kappen van deze bossen worden de leefgebieden van wilde dieren opgedeeld en wordt het steeds lastiger om de oversteek naar het andere deel van hun leefgebied te maken. De leefgebieden worden kleiner en de dieren hebben veel minder rust dan voor heen. Door het latere bloeiseizoen verdwijnen er ook steeds meer bloemen waardoor bijen en vlinders het steeds zwaarder krijgen.
Voor ons is het belangrijk dat we niet off piste gaan om zo het gebied van de dieren niet verder te verstoren.
Skispullen en kleding, tweedehands of huren
Voor een wintersport vakantie heb je natuurlijk veel spullen nodig. Denk hierbij aan thermokleding, een skipak, skisokken, handschoenen, een helm, je ski’s of snowboard en zo kan ik nog wel even doorgaan. Het aanschaffen van al deze spullen zorgt voor een grote impact. Vooral omdat je je skispullen meestal maar één á twee keer per jaar zult gebruikten. Kijk daarom eens naar alternatieven:
- Skispullen huren: in veel skigebieden skispullen kun je spullen huren. Door ski spullen te huren reis je een stuk lichter dan wanneer je alles mee moet nemen. De wintersport spullen worden geproduceerd om veel te gebruiken en niet om bijna het hele jaar in de kast te liggen.
- Leen wintersport spullen: Vraag eens in je omgeving of je ski spullen van vrienden of familie mag lenen of leen jouw wintersport spullen uit.
- Tweedehands wintersport spullen: Neem je toch liever je eigen spullen mee? Kijk dan eens op marktplaats. Die staat vol met wintersport spullen die vragen om een tweede kans.
Niet alleen de aanschaf van skispullen zorgt voor een grote impact, ook het gebruik ervan. Je ski’s of snowboard slijt, resten hiervan en van de wax blijven achter in de natuur. Zorg er daarom altijd voor dat je een zo natuurlijk mogelijk wax gebruikt. Lees hier meer over duurzame wintersport spullen verzamelen.
Duurzame wintersport gebieden
Gelukkig zijn er nog wel skigebieden waar rekening word gehouden met duurzaamheid. Onderstaande gebieden zijn duurzame skigebieden die zich inzetten voor de natuur.
- Nesfjullet (Zweden): heeft 1 skilift en geen sneeuwkanonnen
- Dobratsch natuurpark (Oostenrijk): in 2003 werd om verschillende redenen het Dobratsch natuurpark gesloten als skigebied. Een groot deel van het gebied werd teruggegeven aan de natuur. Wandelaars, tour skiërs en rodelaars weten tegenwoordig hun weg te vinden in dit natuurgebied.
- Planner Alm (Oostenrijk): Een klein skigebied met slechts vijftien kilometer aan skipistes. Omdat Planner Alm een hoger gelegen skigebied is hebben ze veel meer natuurlijke sneeuw en hebben zo er ook voor gekozen om geen sneeuwkanonnen te gebruiken.
Wat kun je doen om je wintersport vakantie duurzamer te maken?
- Ga niet off piste.
- Ruim je afval altijd op.
- Kies voor alternatieve wintersport activiteiten zoals sneeuwschoen wandelen en vrij toerskiën
- Reis met de trein of auto naar een ski gebied.
- Kies eens voor een lokaal vegetarisch gerecht zoals spätzel of kaiserschmarren.
- Reis buiten het hoogseizoen.
- Slaap in een duurzame accommodatie
- Compenseer jouw CO2-uitstoot.
Ben jij klaar voor een duurzame wintersport vakantie?
Een wintersport vakantie is dus niet duurzaam en zal ook lastig zijn om volledig duurzaam te krijgen. Je weet nu wel precies waar je op moet letten voor een duurzamere wintersport vakantie. Weet jij al waar jouw volgende wintersport vakantie naar toe gaat?